سیم ارتودنسی و مهم‌ترین دانستنی‌ها درباره آن، ارتودنسی با ایجاد فشار ملایم و به صورت مداوم، باعث حرکت دندان‌ها و منظم شدن آن‌ها می‌شود. سیم ارتودنسی یا آرچ وایر وسیله‌ای است که با قرار گرفتن در شیار براکت‌ها فشار مورد نیاز برای حرکت دندان‌ها را فراهم می‌کند. این سیم‌ها از جنس فلز هستند و نقش مهمی در منظم کردن دندان‌ها ایفا می‌کنند. در ارتودنسی ثابت سیم‌ها در بازه‌های زمانی مشخص تعویض می‌شوند تا تغییرات دلخواه را روی دندان‌ها ایجاد کنند. در این مقاله قصد داریم اطلاعات جامعی درباره سیم‌های ارتودنسی ارائه دهیم.

سیم ارتودنسی چگونه باعث حرکت دندان‌ها می‌شود؟

سیم ارتودنسی که بین براکت‌ها قرار می‌گیرد قابلیت خم شدن و برگشتن به حالت قبلی خود را دارد. یعنی همان نیرویی که سیم را به حالت اصلی برمی‌گرداند، باعث حرکت دندان‌های کج هم می‌شود. در واقع سیم خاصیت ارتجاعی دارد و هر چقدر هم حالت آن تغییر کند، باز هم تمایل دارد به حالت قوس مانند اصلی برگردد.

یادتان باشد که خاصیت تمام سیم‌هایی که در طول درمان ارتودنسی به کار می‌‌رود یکسان نیست. هر چه درمان جلوتر می‌رود و دندان‌ها صاف‌تر می‌شود، ارتودنتیست هم سیم‌هایی با ویژگی‌های مناسب به آن زمان انتخاب می‌کند. چون اگر این کار را انجام ندهد دندان‌های شما به شکل سابق بر می‌گردند. به عبارت ساده‌تر هر چه دندان‌های شما حالت صافی و یکدستی بیشتری پیدا می‌کند، سیم ارتودنسی باید خاصیت ارتجاعی کمتری داشته باشد و سفت‌تر شود.

بخشی از حرکت دندان‌ها به دلیل اصطکاک بین سیم و براکت است

اصطکاک بین سیم و براکت از دیگر فاکتورهایی است که در حرکت دندان‌ها نقش دارد. اگر این اصطکاک بیش از حد باشد، حرکت دندان‌ها مختل می‌شود. موقعیت دندان و میزان انحرافی که نسبت به حالت طبیعی دارد، می‌تواند عاملی برای ایجاد اصطکاک زیاد بین سیم ارتودنسی و براکت دندان شود. به همین دلیل شرکت‌های سازنده سیم‌های ارتودنسی همواره در تلاشند تا راهی برای کاهش این اصطکاک پیدا کنند. ایجاد سطوح صاف و هموار در سیم‌ها و تعیین اندازه دقیق آنها تا حد زیادی راه گشای این مسئله است.

انواع مختلف سیم ارتودنسی

سیم‌های ارتودنسی از نظر دو فاکتور ضخامت و سطح مقطع دسته بندی می‌شوند. نوع سیم‌ها با در نظر گرفتن میزان اختلال در دندان‌ها و وضعیت قرارگیری آن‌ها تعیین می‌شوند. در واقع ضخامت و سطح مقطع این سیم‌ها تعیین کننده میزان اصطکاک با براکت، انعطاف و کنترل حرکت‌های مورد نیاز دندان است.

انواع سیم‌های ارتودنسی از لحاظ سطح مقطع

سیم‌های ارتودنسی دندان از نظر سطح مقطع درسه نوع، گرد، مربعی و مستطیلی دسته بندی می‌شوند. در ادامه هر کدام از آن‌ها را توضیح خواهیم داد.

سیم‌های گرد

سیم‌های گرد ارتودنسی سطح مقطع کاملا گرد دارند و خاصیت ارتجاعی آنها بیشتر است. به همین دلیل در مراحل اولیه درمان به کار می‌روند تا چینش دندان‌ها را تنظیم کنند. این سیم‌ها نسبت به دو سیم دیگر کاربرد بهتری در پوشش یکنواخت تمام دندان‌ها دارند.

سیم ارتودنسی گرد به اندازه سایر انواع سیم‌ها روی براکت‌ها کنترل ندارد. به همین دلیل ممکن است در همان مراحل ابتدایی تغییرات چشمگیری مشاهده نشود. اما اگر ارتودنتیست در مراحل اولیه درمان به جای سیم گرد از سیم‌های بسیار سفتی مانند مدل‌های قوسدار استفاده کند، فشار زیادی به براکت وارد خواهد شد و براکت از جا کنده می‌شود.

سیم مربعی

سیم‌های مربعی از لحاظ بالینی گزینه مناسبی برای حرکت دندان‌ها در طول درمان هستند. این نوع سیم حرکات کنترل شده‌ای روی دندان‌ها اعمال می‌کند و مانند مدل گرد غیر قابل کنترل نیست. از طرف دیگر لغزش مکانیکی سیم ارتودنسی مربعی نسبت به سیم مستطیلی بهتر است. تنها نقصی که می‌توان برای سیم ارتودنسی مربعی در نظر گرفت کم پهنا بودن آن است.

سیم مستطیلی

سیم مستطیلی خاصیت ارتجاعی ندارد و سفتی آن بسیار زیاد است. به همین دلیل حرکاتی کاملا جزئی و کنترل شده ایجاد می‌کند. این نوع سیم ارتودنسی معمولا در مراحل پایانی درمان استفاده می‌شود. از آنجایی که شکاف براکت‌ها هم شکل مستطیلی دارد، سیم مستطیلی به راحتی درون آن قرار می‌گیرد و به اصطلاح خوب چفت می‌شود.

سفت بودن بیش از حد این سیم‌ها در برخی موارد باعث ایجاد فشار بیش از اندازه روی براکت می‌شود. این موضوع باعث شکستن براکت و جدا شدن آن از دندان خواهد شد. به همین دلیل استفاده از آن دقت و مهارت زیادی نیاز دارد.

انواع سیم ارتودنسی از لحاظ ضخامت

ضخامت سیم‌های ارتودنسی از طریق شماره‌ها مشخص می‌شود. رده بندی آن‌ها از شماره‌های بالا شروع می‌شود و به شماره‌های پایین می‌رسد. هر چه شماره سیم ارتودنسی پایین باشد انعطاف پذیری آن بالاتر است. معمولا در مراحل اولیه درمان سیم‌های شماره پایین به کار می‌رود. چرا که دندان‌ها بی‌نظم هستند و باید حرکت کنند. سیم‌های ارتودنسی 12،14، 16، 18 و 20 از کاربردی‌ترین مدل‌های شناخته شده سیم‌های ارتودنسی هستند.

جنس سیم ارتودنسی از چیست؟

جنس سیم‌هایی که برای ارتودنسی به کار می‌رود در طول زمان تغییر کرده است. مثلا در گذشته جنس این سیم‌ها از طلا، نقره، پلاتین یا ایریدیوم بوده است! این مواد مقاومت بالایی در مقابل خوردگی دارند و انعطاف پذیری، مقاومت و دمای جوششان هم بالاست. اما هزینه این فلزها بسیار زیاد است. در حال حاضر از نیکل، استیل ضد زنگ، مس، تیتانیوم و سایر فلزات برای ساخت سیم ارتودنسی استفاده می‌شود. این متخصص ارتودنسی است که با توجه به شرایط دندان‌های شما تصمیم می‌گیرد از کدام نوع سیم برای درمان ارتودنسی استفاده کند.

علت اینکه جنس سیم‌های ارتودنسی در طی زمان تغییر کرده است، تلاش سازندگان برای کم کردن اصطکاک بین براکت و سیم بوده. در این قسمت برخی ازانواع سیم‌های ارتودنسی را از لحاظ جنس به شما معرفی می‌کنیم.

تیتانیوم تیمولیوم

ویژگی‌های سیم‌های تیتانیومی ترکیبی از نیروی مداوم و انعطاف پذیری است. در این نوع سیم، قابلیت بازدارندگی تیتانیوم نیکل و قابلیت ارتجاعی بالا و سفتی استیل وجود دارد. از ترکیب سیم بتا تیتانیوم و نیکل تیتانیوم برای افزایش مقاومت در برابر شکستن، صافی و انعطاف استفاده می‌شود.

سیم ارتودنسی نیکل تیتانیوم رفلکس

این نوع سیم یک ترکیب بسیار الاستیک برای ایجاد فشار ملایم روی دندان‌هاست. این ترکیب در برابر انحراف دائمی مقاوم است و مانع از ایجاد فشار از قسمت‌های مختلف روی دندان‌ها می‌شود. این موضوع عاملی است که از شکستن دندان‌ها پیشگیری می‌کند.

سیم TP original

این نوع سیم از سختی و مقاومت بالایی برخوردار است و با اعمال نیروهای مداوم و ملایم مانع از تغییر شکل و شکستگی دندان‌ها می‌شود. این نوع از سیم‌های ارتودنسی برای تراز کردن دندان‌های در مراحل اولیه ارتودنسی کاربردی است.

جمع‌بندی

سیم ارتودنسی مهم‌ترین وظیفه را در طول درمان ارتودنسی انجام می‌دهد. یعنی با نیروی اصطکاک و خاصیت ارتجاعی خود باعث حرکت دندان‌ها می‌شود. در این مقاله انواع مختلف سیم‌ها را معرفی کردیم و کاربرد آن‌ها را توضیح دادیم. بهترین ارتودنتیست‌ها از انواع سیم‌ها برای بیماران خود استفاده می‌کنند تا بهترین نتیجه را برای آن‌ها ایجاد کنند.

کلینیک دندانپزشکی آدرینا مرکزی است که به صورت تخصصی در حوزه ارتودنسی و دندانپزشکی زیبایی فعالیت دارد. بهترین متخصصین ارتودنسی در این مرکز فعالیت می‌کنند. برای مشاوره و رزرو نوبت می‌توانید از طریق بخش «رزرو نوبت آنلاین» در سایت اقدام کنید.